Χαίρετε, κλειστὰ λουλούδια /τῆς πρωτόβγαλτης αύγῆς!/ Ὤ! τὸ ἀσκόρπιστο τὸ μύρο/ μέσα τὸ φυλᾶτε ἐσεῖς!/
Μάτια σεῖς ποὺ ὅλο ρωτᾶτε/ὦ ἀφανέρωτα φτερά,/ ὀνειρό- θρεφτα κορμάκια,/μεταξόμαλλα παιδιά.
Κωστὴς Παλαμᾶς

Τρίτη 1 Απριλίου 2014

Ο ΑΡΙΘΜΟΣ

Ἔχετε σκεφθῆ ὅτι, μολονότι ὅλοι μιλᾶνε γιὰ ἀριθμούς καὶ  διδασκόμασθε ἀριθμητικὴ ἀπὸ πολὺ μικροί, ποτὲ κανεὶς δὲν μᾶς εἶπε τί εἶναι ὁ ἀριθμός ἤ τί σημαίνει ἀριθμός;
Ὁ Χρῆστος, 9 ἐτῶν, διερεύνησε τὴν ἔννοια τοῦ ἀριθμοῦ καὶ νὰ τί βρῆκε:

"Ἀριθμός: ἐτυμολογικῶς ἐκ τοῦ ἀραρίσκω (ἁρμόζω, συνδέω) + ἴθμα (βῆμα). Δηλαδὴ συνδέω -προσαρμόζω καὶ προχωρῶ. Ἴθματα (βήματα) ἀπὸ τοῦ δι΄αὐτῶν ἰέναι (προχωρεῖν) ἐπεξηγεῖ ὁ Ἡσύχιος.
Ἀριθμὸς ἄρτιος:ἄρτιος σημαίνει "ὁ ἀραρὼς πρός τι" ὁ ἐζευγμένος μὲ κάποιον ἄλλον, ὁ ζυγός.
Ἀριθμὸς περιττὸς ἤ περισσός: ὁ μὴ ἄρτιος. Κάτι περισσεύει, δὲν ἀραρίσκεται, δὲν ἔχει πρὸς ποῖον νὰ συνδεθῆ, παραμένει "περίσσιος".
Ἀκέραιος ἀριθμός: ἐκ τοῦ ἀ- στερητικοῦ + κείρω (κόπτω).
Κλασματικὸς ἀριθμός: ἐκ τοῦ κλάω (σπάω)

Ἥμισυς (μισὸς): ἐκ τοῦ ἅμα + ἴσος τινὶ; τοῦ ὅλου διαιρεθέντος, ἤ τὸ ἅμα ἄλλῳ ἴσον. "Ἥμισυς γέγονε παρὰ τὸ ἅμα +ἴσος=ἀμάισος καὶ δι' εὐφωνίαν ἥμισυς.
Μετρῶ: Διὰ νὰ δύναται κάποιος νὰ μετρᾶ καὶ νὰ λογαριάζη, πρέπει νὰ διαθέτη μῆτιν (σύνεσιν), γνῶσιν, σοφίαν. Ὅθεν: μῆτις+ῥέω=μητρῶ - μετρῶ.

Σημ.: Τὸ ἀραρίσκω προέρχεται (μὲ ἀναδιπλασιασμό) ἀπὸ τὸ ἄρω, ἀπὸ ὅπου προέρχονται καὶ τὸ ἄρθρον, ἁρμόζω, ἄρτι. ἄρτιος, ἀρτύω, ἁρμός καὶ ἁρμονία.  Ἐπίσης ἀρθμός=δεσμὀς, σύνδεσμος καὶ ἄρθμιος = ἡνωμένος.
Τὸ ἴθμα ἐκ τοῦ ρήματος εἶμι (ἔρχομαι). Προστακτική:ἴθι, ἴτω. ἴτε, ἰόντων.

ΠΗΓΈΣ:  Λεξικὸν τῆς ἀρχαἰας Ἑλληνικῆς γλώσσης Lidell - Scott
               Ο ΕΝ ΤΗ ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ, Ἄννα Τζιροπούλου-Εὐσταθίου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου